Lastik Aşınması Nasıl Anlaşılır? Güvenlik İçin İpuçları

Araç lastiklerinin aşınıp aşınmadığını anlamak için en net göstergelerden biri diş derinliğidir. Lastiğin diş araları zamanla sığlaşır, bu da fren mesafesini uzatır ve ıslak zeminde kayma riskini artırır. Aşınmış lastikler aynı zamanda sürüş konforunu düşürürken yol tutuşunu da zayıflatır. Elinizle kontrol ettiğinizde kaygan ve düz bir yüzey hissediyorsanız, bu lastiğin görevini yerine getirmekte zorlandığı anlamına gelir.

Türkiye’de ve birçok ülkede yasal sınır olarak diş derinliği en az 1.6 mm kabul edilir. Ancak bu seviye lastiğin artık değiştirilmesi gerektiğine işaret eder. Uzmanlar güvenli bir sürüş için diş derinliğinin 3 mm’nin altına düşmemesini önerir. Kış lastiklerinde bu sınır daha da yüksektir; ideal derinlik en az 4 mm olarak kabul edilir. Bu sayede su tahliyesi sağlıklı yapılır ve karda, çamurda tutunma kabiliyeti kaybolmaz.

Birçok modern lastikte aşınma göstergeleri (TWI – Tread Wear Indicator) bulunur. Bu göstergeler, diş bloklarının arasında yer alan ve zamanla yüzeye eşitlenen küçük çıkıntılardır. Gözle görülür hale geldiklerinde lastiğin artık performans açısından risk taşıdığını ifade ederler. Kontrol için bir bozuk para veya özel diş derinlik cetveli de kullanılabilir. Göstergeler farklı diş bölgelerine yerleştirildiği için birkaç noktadan kontrol etmek daha sağlıklı sonuç verir.

Yanaklarda Oluşan Baloncuk ve Çatlaklar Ne Anlama Gelir?

Lastik yanaklarında beliren baloncuklar, iç katmanlardaki yapıların hasar gördüğünü gösterir. Bu durum genellikle yüksek bir kaldırıma çarpma, derin çukura girme gibi darbelerden sonra oluşur. Çatlaklar ise yaşa bağlı olarak lastik kauçuğunun esnekliğini yitirmesiyle meydana gelir. Her iki durumda da lastik artık güvenli değildir. Baloncuk patladığında ani hava kaybı yaşanabilir; bu da seyir halindeyken ciddi kazalara yol açabilir.

Aşınmış Lastiklerle Devam Etmenin Riskleri Nelerdir?

Aşınmış lastikler fren mesafesini uzatır, özellikle ıslak ve kaygan zeminlerde suyu tahliye edemediği için aracın kızaklamasına neden olabilir. Virajlarda savrulma riski artarken, yokuş yukarı veya aşağı manevralarda kontrol kaybı yaşanabilir. Ayrıca yakıt tüketimi artar çünkü lastik daha fazla sürtünme oluşturur. Aşırı aşınma, aracın süspansiyon sistemine de ekstra yük bindirerek diğer mekanik parçalarda da erken yıpranmalara neden olabilir.

Lastiklerin uzun ömürlü olmasını sağlamak için düzenli olarak hava basıncı kontrolü yapılmalıdır. Düşük ya da yüksek hava basıncı, hem aşınmayı hızlandırır hem de yakıt tüketimini artırır. Ayrıca rot-balans ayarlarının aksatılmadan yapılması, eşit aşınmayı teşvik eder. Aracın lastikleri belirli aralıklarla (örneğin 10.000 km’de bir) çaprazlama yöntemiyle yer değiştirerek kullanılırsa daha dengeli bir aşınma sağlanır. Araç uzun süre park halinde kalacaksa, lastiklerin zeminle temas ettiği noktalarda düz yüzey kullanılmalı, böylece deformasyon engellenmelidir.